Internetowa galeria zdjęć Gminy Besko

BESKO / W minioną sobotę Klub Seniora wraz ze Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Beskiej zorganizował w Domu Ludowym w Besku zabawę zapustową.

Imprezę połączono ze zbieraniem datków na renowację dwóch kolejnych zabytkowych pomników na beskim cmentarzu. Organizatorom udało się zebrać około 1200 zł. Część artystyczną dla gości przygotowali członkowie Klubu Seniora. Było dużo śmiechu i zabawy. Dobrą zabawą seniorzy z gminy Besko zakończyli tegoroczny, krótki karnawał.

– Zabawa zapustowa rozpoczęła cykl spotkań, których organizatorami są Miłośnicy Ziemi Beskiej i Klub Seniora – mówi Wojciech Schmidt, prezes Stowarzyszenia. – Chcemy wykorzystać tę zabawę, aby pozyskać środki na renowację pomników. Jeden pomnik został już zrobiony, natomiast w tym roku chcemy odrestaurować dwa kolejne, które są najbardziej po prostu zniszczone. Będziemy organizować kwesty i różnego rodzaju imprezy, na których chcemy zebrać potrzebne fundusze na ten cel. Kwota jest to niemała, w granicach 10 tysięcy zł.

Jeśli ktokolwiek pragnie wesprzeć tę inicjatywę, można wpłacać środki z dopiskiem „pomnik” na konto Stowarzyszenia, które jest udostępnione na stronie internetowej Miłośników Ziemi Beskiej.

Anna Twardy

BESKO / Nie każdy wie, że w I połowie XX wieku w Besku na placu należącym obecnie do Ochotniczej Straży Pożarnej usypano kopiec. Kopiec ten dzisiaj już nie istnieje, ale pozostała po nim pamięć, kilka zabytkowych fotografii oraz od niedawna upamiętniająca go tablica.

W ubiegłym tygodniu w Remizie przeprowadzono wyjątkową lekcję historii. Jej organizatorem było Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Beskiej, które zaangażowało w całą akcję tutejszą młodzież. Gimnazjaliści pod kierunkiem swojego nauczyciela historii, Przemysława Gąski przygotowali dla swoich rówieśników prezentację na temat kopca w Besku. Prezentacja składała się z trzech części.

– Chłopcy przygotowali prezentację na temat kopca w Besku opatrzoną wstępem dotyczącym samych kopców, sytuacji gospodarczej w Galicji i wydarzeń prowadzących do powstania tej budowli ziemnej. Prezentację od strony technicznej przygotował Paweł Porawski, natomiast Bartek Kieroński i Miłosz Nycz podzielili się materiałem i opracowali zagadnienia, które później przedstawili swoim kolegom i koleżankom – mówi Przemysław Gąska.

Pierwszą część osobom uczestniczącym w lekcji przedstawił Miłosz Nycz, który przybliżył przeznaczenie, rolę w wydarzeniach historycznych oraz budowę kopców, a także wymienił najbardziej znane na całym świecie kurhany. Część drugą poświęcono sytuacji gospodarczej w Polsce w okresie międzywojennym, którą omówił Bartek Kieroński. Część ostatnia dotyczyła tylko i wyłącznie kopca w Besku.

– Dzisiejsze spotkanie jest upamiętnieniem 78. rocznicy usypania kopca w Besku – opowiada Wojciech Schmidt, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Beskiej. – My jako Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Beskiej chcemy w jakiś sposób ocalić od zapomnienia pewne fakty, pewne zdarzenia, które miały miejsce. Dzisiejsza lekcja historii oraz tablica ma za zadanie przypomnieć i ocalić od zapomnienia istnienie kopca - pomnika przemian agrarnych w Besku.

Dużą rolę w opracowaniu informacji na temat kopca odegrał Damian Mermer, członek Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Beskiej.

– Kiedy rozpocząłem poszukiwania informacji na temat kopca natrafiłem na publikację pana Grzegorza Gila zamieszczoną w Internecie o wszystkich kopcach, które znajdują się na terenie Polski i nie tylko. Później ta książka została wydana w formie papierowej i to właśnie w niej jest zamieszczona informacja o uroczystości odsłonięcia kopca w 1937 roku. Tak narodził się pomysł wykonania takiej tablicy. Zebraliśmy potrzebne dokumenty oraz fotografie i wykonaliśmy taką pamiątkową tablicę - dodaje Damian Mermer.

Jak zaznacza Wojciech Schmidt, tablica ma wymowę szerszą, gdyż nie wszyscy mieszkańcy pamiętają, że kiedyś w Besku istniał kopiec. Stowarzyszenie pragnie przekazać te wszystkie informacje młodzieży i tym samym zaszczepić w niej pasję poszukiwania i dbania o historię tego obszaru.

Kopiec w Besku zbudowano dla upamiętnienia reform agrarnych przeprowadzonych w okresie międzywojennym. Plan działań agrarnych na terenie dzisiejszej gminy Besko obejmował roboty melioracyjne, osuszanie pól zalewowych, regulację sieci potoków górskich, budowę obwałowań przeciwpowodziowych rzeki Wisłok i częściowo Pielnicy, komasację gruntów i porządek prawny w stanie hipotecznym. Doceniając korzystne zmiany gospodarcze i poprawę warunków materialnych, gminni włościanie wyrazili swoją wdzięczność władzom poprzez wzniesienie kopca, przy którym prace zakończono w 1937 roku. Kopiec miał 8 m wysokości, a po jego zboczu wiła się serpentynowa dróżka prowadząca na szczyt. Wierzchołek kopca wieńczyła galeryjka z kamiennych słupków połączonych kutymi łańcuchami oraz przyozdobionych zielonymi girlandami. W środku stał wysoki maszt w barwach narodowych z powiewającą flagą państwową. Kopiec odsłonięto w październiku 1937 roku. O przebiegu tych uroczystości o charakterze patriotyczno-religijnym pisała nie tylko prasa regionalna, ale również "Ilustrowany Kurier Codzienny" z 18 października 1937 roku. Kopiec nie dotrwał do czasów współczesnych. Został uszkodzony w czasie działań wojennych w 1944 roku, a następnie pozostawiony bez opieki po prostu niszczał. Zlikwidowano go w latach 60. XX wieku w czasie budowy remizy Straży Pożarnej.

Anna Twardy

BESKO / Gminny Ośrodek Kultury w Besku oraz Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Beskiej zapraszają wszystkie chętne dzieci w wieku 5-10 lat na III Jesienne Wieczory z Bajką. Zajęcia będą się odbywać w każdy czwartek listopada od godziny 17.00 do 19.00 w sali konferencyjnej GOK w Besku. Zapisy do 30 października w Gminnym Ośrodku Kultury w Besku.

Lata mijają nieubłaganie, a działający „ząb czasu” najłatwiej zauważyć, przechadzając się po cmentarnych alejkach, przy których pojawiają się kolejne groby osób, które kiedyś znaliśmy i szanowaliśmy. Czas upływa, a niektóre z mogił zostają zapomniane i niezauważane przez kolejne pokolenia. Mieszkańcy Gminy Besko starają się zachować pamięć nie tylko o „swoich”, ale również o tych walczących na ich ziemi w trakcie wielu zawieruch wojennych, które przetoczyły się przez ziemię beską.

W ostatnim czasie na beskim cmentarzu wykonano kwaterę i płytę upamiętniającą ofiary I Wojny Światowej. Kwatera wojenna ogrodzona żeliwnymi słupkami połączonymi łańcuchem stanęła w miejscu mogił poległych żołnierzy. Warto przypomnieć, że na parafialnym cmentarzu w Besku spoczywa od 320 do 350 poległych, którzy swoje życie stracili w czasie walk na terenie Beska i Mymonia w maju 1915 roku.

– Pomysł pojawił się przy okazji konferencji historycznej w Mymoniu prowadzonej przez przewodnika beskidzkiego i badacza historii cmentarzy wojennych Romana Frodymę, który opowiadał mieszkańcom gminy o cmentarzach wojennych na terenie dawnej Galicji - wyjaśnia Wójt Gminy Besko, Mariusz Bałaban. – Wtedy to narodziła się koncepcja, żeby miejsce spoczynku nieznanych żołnierzy na terenie naszej gminy w jakiś sposób upamiętnić. W 2014 roku odtworzono pierwotny układ mogił i odnowiono ogrodzenie cmentarza wojennego w Mymoniu. W bieżącym roku w porozumieniu z proboszczem naszej parafii, w miejscu pochówku żołnierzy wykonano kwaterę wraz z tablicą upamiętniającą wszystkich poległych żołnierzy w czasie I wojny światowej. Bardzo pomogła nam pani Wojewoda Podkarpacka, gdyż na ten cel otrzymaliśmy dofinansowanie w kwocie 15 tysięcy zł. Koszt całego przedsięwzięcia to ponad 20 tys. zł.

Uroczyste poświęcenie kwatery nastąpi 11 listopada 2015 roku. Uroczystość będzie okazją do uczczenia ofiar i pogłębienia wiedzy historycznej tego regionu.

Nie tylko samorząd dba o dawne mogiły i nagrobki, ale również mieszkańcy zrzeszeni w organizacjach pozarządowych. Przykładem są członkowie Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Beskiej oraz druhowie Ochotniczej Straży Pożarnej w Besku. W ubiegłym roku dzięki staraniom Stowarzyszenia odrestaurowano pomnik rodziny Kłopotowskich.

– Decyzja o renowacji najstarszych nagrobków na naszym cmentarzu zapadła po ukazaniu się w jednym z numerów gazety ,,Nasze Besko” artykułu Marioli Białas o beskim cmentarzu. Wybór padł na pomnik właścicieli tutejszego dworu, Kłopotowskich – wspomina Wojciech Schmidt, Prezes Stowarzyszenia.

W 2013 roku Stowarzyszenie podjęło uchwałę o przystąpieniu do renowacji pomnika, zbiórki pieniędzy i poszukiwań wykonawcy. Mieszkańcy Beska z chęcią pomogli w odrestaurowaniu nagrobka. Dzięki ich ofiarności prace udało się ukończyć w 2014 roku. Renowacja kosztowała około 7 tysięcy złotych.

Pomnik Kłopotowskich to dopiero początek. Na tegorocznym zebraniu Stowarzyszenia jego członkowie podjęli decyzję o renowacjach kolejnych nagrobków.

– Zdecydowaliśmy, że w kolejności postaramy się odnowić nagrobek zwieńczony pięknym krzyżem z figurką Chrystusa oraz pomnik pierwszego kierownika szkoły polsko-ruskiej w Besku. Nasze Stowarzyszenie pragnie ocalić od zapomnienia miejsca i rzeczy związane z naszą historią, bo to naprawdę ucieka. Chcemy to, co zostało, uratować – mówi pan Schmidt.

W tym roku z inicjatywy członków Ochotniczej Straży Pożarnej w Besku został wyremontowany także nagrobek Bartłomieja Fidlera - działacza chłopskiego, posła do Rady Państwa, a także byłego Wójta Beska. Pomnik znajduje się po prawej stronie przy wejściu na cmentarz.

– Jest jeszcze sporo pomników, które wymagają renowacji. Część z nich są to pomniki wykonane z betonu, które z biegiem czasu ulegają zniszczeniu. Są również mogiły osób nie mających krewnych, którzy zadbaliby o ich nagrobki. A trzeba zauważyć, że ich pomniki są naprawdę godne uwagi. W miarę możliwości finansowych będziemy się starać o ich odnowienie – dodaje Damian Mermer, członek Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Beskiej.

Szacunkowy koszt renowacji dwóch kolejnych nagrobków wyniesie około 10 tysięcy złotych. Stowarzyszenie jest w trakcie pozyskiwania potrzebnych funduszy.

Anna Twardy

Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Beskiej zaprasza na warsztaty "Przełom Wisłoka - jego geneza, skały, skamieniałości jako dokument dziejów Ziemi Beskiej", które odbędą się w dniach od 22 do 26 września 2014 roku w Gminnym Ośrodku Kultury w Besku. Szczegóły na plakacie.

Gmina Besko

BESKO / Informujemy mieszkańców, że w dniu 18 maja br. Odbyła się kolejna kwesta na rzecz renowacji nagrobka Józefa i Anieli Kłopotowskich na naszym cmentarzu. Kwesta zorganizowana była przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Beskiej na placu przed kościołem po każdej mszy świętej. Podczas kwesty zebrano 1 148,50 zł. Na dotychczasowe prace wydano 1 600 zł. Dokończenie renowacji nagrobka przewiduje się na lipiec. Wstępny koszt prac to około 7 000 zł. Planujemy zatem jeszcze jedna kwestę w lipcu, dlatego już teraz ośmielamy się prosić mieszkańców o wsparcie naszej inicjatywy. Sądzimy, ze renowacja pierwszego nagrobka z 1856 roku zapoczątkuje kolejne prace na cmentarzu, by zachować od zniszczenia zabytkowe obiekty, którym można jeszcze przywrócić dawny blask!

Źródło: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Beskiej

Zdjęcia: Maciej Dufrat